Bolalar o’yin xonasi kabi ko'ngilochar joylar savdo markazlarida, kinoteatrlar, parklar yaqinida mashhur. Shunga ko'ra, bolalar o'yin xonasini ochish tadbirkor uchun yaxshi pul topish imkoniyatidir. Biznesni qanday tashkil qilish kerak, maqolani o'qing.

Nima uchun foydali:

Bolalar uchun o'yin xonalarining ijobiy va salbiy tomonlari

Bolalar o'yin xonasini ochishning bir necha sabablari bor:

Yuqori talab. Animatorning xizmatlari professional enagani yollashdan ko'ra arzonroq bo'ladi va bola ko'proq energiyasinim sarflaydi. Shu sababli, ota-onalar o'qituvchini yollashdan ko'ra, o'z farzandlarini dam olish uchun o’yingohga qoldirishni ma’qul ko’rishadi.

Nisbatan past xarajatlar. Faqat korxonani ro'yxatdan o'tkazish uchun pul to'lash, kichik joyni ijaraga olish, to'pli hovuzlar sotib olish va bolalarni xursand qiladigan xodimlarni yollash kerak.

Tez to'lov. Doimiy talabni hisobga olgan holda, bir necha oydan so'ng sarmoyangizni qaytarishingiz mumkin.

Ishga tushirish qulayligi. G'oyaning asosiy afzalligi - bu maxsus ruxsatnomalar va litsenziyalarsiz ishlash qobiliyati. SESning standart tekshiruvlaridan, yong'in nazoratidan o'tish kifoya.

Potentsial. Siz bir vaqtning o'zida turli mavzular yoki turli yoshdagi bolalar uchun bir nechta o'yin xonalarini ochishingiz mumkin. Qo'shimcha xizmatlarni taklif qiling - bayramlarni o'tkazish, g'ayrioddiy mahorat darslari.

Bolalar o'yin xonasini noldan ochishdan oldin, batafsil biznes-reja tuzing. Hujjat sizga qanday investitsiyalar kerakligini, ularni qanchalik tez qaytarish mumkinligini tushunishga yordam beradi. Bundan tashqari, biznes-reja rivojlanish strategiyasini ishlab chiqishni o'z ichiga oladi. Shunday qilib, tadbirkor loyihaning haqiqiy istiqbollari haqida tasavvurga ega bo'ladi.

Xonani qanday tanlash va jihozlash kerak
Muvaffaqiyatli biznesni ochish uchun o'yin xonasi uchun to'g'ri joyni tanlash muhimdir. Optimal variantlar:

savdo markazlari;

oilaviy kafelar;

dam olish bog'lari;

mehmonxona majmualari;

kinoteatrlar, sport zallari yaqinidagi joylar.

Shuningdek, mebel, o'yin komplekslari, o'yinchoqlar sotib olish kerak. Bolalar rasm chizishga, batutda yoki rang-barang to'plar bilan hovuzga sakrashga qiziqishadi.

Bolalar o'yin xonasini ochish va iloji boricha ko'proq mijozlarni darhol jalb qilish uchun bir nechta o'yin maydonchalarini tashkil qiling. Bundan tashqari,  kiyim-kechak uchun shkaflar sotib oling. Uskunalar, mebellar, o'yinchoqlar uchun sertifikatlar mavjudligini tekshirishni unutmang. Bolalar xonasini jihozlashning o'rtacha narxi taxminan 25.410000 so’mni tashkil qiladi.

Biznes nuanslari: hujjatlar va litsenziyalar

Bolalar o'yin xonasini ochish uchun nima qilish kerak? Birinchi qadam, faoliyatni Soliq xizmatida ro'yxatdan o'tkazishdir. Yuridik shaxsni darhol ro'yxatdan o'tkazish yaxshiroqdir. Bu investorlarni jalb qiladi, muassasalar tarmog'ini ochadi, franchayzingni yaratadi.

Agar siz ta'lim faoliyatini rejalashtirmasangiz, litsenziyalar va qo'shimcha ruxsatnomalar kerak emas.

O'yin xonasining rentabelligi

Biznes qanchalik istiqbolli ekanligini tushunish uchun birinchi navbatda bolalar o'yin xonasini ochish qancha turishini hisoblashingiz kerak.

Ba'zi hollarda ijara uchun chegirma olish mumkin, chunki savdo markazlari rahbariyati kattalar o'z farzandlarini xavfsiz tashlab, do'konda iloji boricha ko'proq vaqt o'tkazishlaridan manfaatdor. Potentsial sheriklarni bunday hamkorlik o'zaro manfaatli ekanligiga ishontirishga harakat qiling.

Sof foyda aniq shahar va mintaqaga bog'liq, ammo o'rtacha oyiga taxminan 24.000000 so’mni tashkil qiladi. Siz 6 oy ichida ishga tushirish xarajatlarini qoplashingiz mumkin.

Xavf omillari

Bolalar o'yin xonasini muvaffaqiyatli ochish uchun, birinchi navbatda, mumkin bo'lgan qiyinchiliklar va xavflarni baholash kerak. Tadbirkorlar quyidagilardan ehtiyot bo'lishlari kerak:

Kelishmovchiliklar: Buning sabablari boshqacha bo'lishi mumkin, masalan, bolalarning shikastlanishi, sifatsiz xizmat.

Kam talab. Bu yaqin atrofdagi kuchli raqobatchilar, shuningdek, joyni muvaffaqiyatsiz tanlash tufayli mumkin.

Ushbu xavflarni bartaraf etish uchun bozorni oldindan tahlil qiling, raqobatchilardan uzoqroqda mos joyni tanlang. Xavfsiz o'yinchoqlardan foydalaning, har bir bolaga vaqt ajratish uchun yetarli darajada ko'ngilocharlarni yollang.

Bolalar o'yin xonasi franshizasini ochish foydalimi?

Franchayzing - bu birovning muvaffaqiyatli biznes modelidan foydalanish huquqi. Buning yordamida siz tez va samarali o'z biznesingizni boshlashingiz mumkin. Franchayzingni sotib olib, siz bir vaqtning o'zida quyidagilarni olasiz:

loyihaning har bir bosqichi uchun batafsil ko'rsatmalar;

binolarni, jihozlarni tanlashda yordam berish, reklamani boshlash;

taniqli brend, obro' - siz franchayzer brendi ostida ishlaysiz.

Biroq, franchayzingni sotib olish o'zingiz ish  boshlashdan ko'ra qimmatroq bo'lishi mumkin. Ammo shu bilan birga, franchayzer investitsiyalarning tez boshlanishini va qaytarilishini kafolatlaydi va bankrotlik ehtimolini yo'q qiladi. Shuning uchun, yakuniy natijada franchayzing yanada foydali sarmoyadir.

internet saytlaridan olindi

Болалар ўйин хонаси каби кўнгилочар жойлар савдо марказларида, кинотеатрлар, парклар яқинида машҳур. Шунга кўра, болалар ўйин хонасини очиш тадбиркор учун яхши пул топиш имкониятидир. Бизнесни қандай ташкил қилиш керак, мақолани ўқинг.

Нима учун фойдали:

Болалар учун ўйин хоналарининг ижобий ва салбий томонлари

Болалар ўйин хонасини очишнинг бир неча сабаблари бор:

Юқори талаб. Аниматорнинг хизматлари профессионал энагани ёллашдан кўра арзонроқ бўлади ва бола кўпроқ энергиясиним сарфлайди. Шу сабабли, ота-оналар ўқитувчини ёллашдан кўра, ўз фарзандларини дам олиш учун ўйингоҳга қолдиришни маъқул кўришади.

Нисбатан паст харажатлар. Фақат корхонани рўйхатдан ўтказиш учун пул тўлаш, кичик жойни ижарага олиш, тўпли ҳовузлар сотиб олиш ва болаларни хурсанд қиладиган ходимларни ёллаш керак.

Тез тўлов. Доимий талабни ҳисобга олган ҳолда, бир неча ойдан сўнг сармоянгизни қайтаришингиз мумкин.

Ишга тушириш қулайлиги. Ғоянинг асосий афзаллиги - бу махсус рухсатномалар ва лицензияларсиз ишлаш қобилияти. СEСнинг стандарт текширувларидан, ёнғин назоратидан ўтиш кифоя.

Потенциал. Сиз бир вақтнинг ўзида турли мавзулар ёки турли ёшдаги болалар учун бир нечта ўйин хоналарини очишингиз мумкин. Қўшимча хизматларни таклиф қилинг - байрамларни ўтказиш, ғайриоддий маҳорат дарслари.

Болалар ўйин хонасини нолдан очишдан олдин, батафсил бизнес-режа тузинг. Ҳужжат сизга қандай инвестициялар кераклигини, уларни қанчалик тез қайтариш мумкинлигини тушунишга ёрдам беради. Бундан ташқари, бизнес-режа ривожланиш стратегиясини ишлаб чиқишни ўз ичига олади. Шундай қилиб, тадбиркор лойиҳанинг ҳақиқий истиқболлари ҳақида тасаввурга эга бўлади.

Хонани қандай танлаш ва жиҳозлаш керак

Муваффақиятли бизнесни очиш учун ўйин хонаси учун тўғри жойни танлаш муҳимдир. Оптимал вариантлар:

савдо марказлари;

оилавий кафелар;

дам олиш боғлари;

меҳмонхона мажмуалари;

кинотеатрлар, спорт заллари яқинидаги жойлар.

Шунингдек, мебель, ўйин комплекслари, ўйинчоқлар сотиб олиш керак. Болалар расм чизишга, батутда ёки ранг-баранг тўплар билан ҳовузга сакрашга қизиқишади.

Болалар ўйин хонасини очиш ва иложи борича кўпроқ мижозларни дарҳол жалб қилиш учун бир нечта ўйин майдончаларини ташкил қилинг. Бундан ташқари,  кийим-кечак учун шкафлар сотиб олинг. Ускуналар, мебеллар, ўйинчоқлар учун сертификатлар мавжудлигини текширишни унутманг. Болалар хонасини жиҳозлашнинг ўртача нархи тахминан 25.410000 сўмни ташкил қилади.

Бизнес нуанслари: ҳужжатлар ва лицензиялар

Болалар ўйин хонасини очиш учун нима қилиш керак? Биринчи қадам, фаолиятни Солиқ хизматида рўйхатдан ўтказишдир. Юридик шахсни дарҳол рўйхатдан ўтказиш яхшироқдир. Бу инвесторларни жалб қилади, муассасалар тармоғини очади, франчайзингни яратади.

Агар сиз таълим фаолиятини режалаштирмасангиз, лицензиялар ва қўшимча рухсатномалар керак эмас.

Ўйин хонасининг рентабеллиги

Бизнес қанчалик истиқболли эканлигини тушуниш учун биринчи навбатда болалар ўйин хонасини очиш қанча туришини ҳисоблашингиз керак.

Баъзи ҳолларда ижара учун чегирма олиш мумкин, чунки савдо марказлари раҳбарияти катталар ўз фарзандларини хавфсиз ташлаб, дўконда иложи борича кўпроқ вақт ўтказишларидан манфаатдор. Потенциал шерикларни бундай ҳамкорлик ўзаро манфаатли эканлигига ишонтиришга ҳаракат қилинг.

Соф фойда аниқ шаҳар ва минтақага боғлиқ, аммо ўртача ойига тахминан 24.000000  сўмни ташкил қилади. Сиз 6 ой ичида ишга тушириш харажатларини қоплашингиз мумкин.

Хавф омиллари

Болалар ўйин хонасини муваффақиятли очиш учун, биринчи навбатда, мумкин бўлган қийинчиликлар ва хавфларни баҳолаш керак. Тадбиркорлар қуйидагилардан эҳтиёт бўлишлари керак:

Келишмовчиликлар: Бунинг сабаблари бошқача бўлиши мумкин, масалан, болаларнинг шикастланиши, сифатсиз хизмат.

Кам талаб. Бу яқин атрофдаги кучли рақобатчилар, шунингдек, жойни муваффақиятсиз танлаш туфайли мумкин.

Ушбу хавфларни бартараф этиш учун бозорни олдиндан таҳлил қилинг, рақобатчилардан узоқроқда мос жойни танланг. Хавфсиз ўйинчоқлардан фойдаланинг, ҳар бир болага вақт ажратиш учун етарли даражада кўнгилочарларни ёлланг.

Болалар ўйин хонаси франшизасини очиш фойдалими?

Франчайзинг - бу бировнинг муваффақиятли бизнес моделидан фойдаланиш ҳуқуқи. Бунинг ёрдамида сиз тез ва самарали ўз бизнесингизни бошлашингиз мумкин. Франчайзингни сотиб олиб, сиз бир вақтнинг ўзида қуйидагиларни оласиз:

лойиҳанинг ҳар бир босқичи учун батафсил кўрсатмалар;

биноларни, жиҳозларни танлашда ёрдам бериш, рекламани бошлаш;

таниқли бренд, обрў - сиз франчайзер бренди остида ишлайсиз.

Бироқ, франчайзингни сотиб олиш ўзингиз иш  бошлашдан кўра қимматроқ бўлиши мумкин. Аммо шу билан бирга, франчайзер инвестицияларнинг тез бошланишини ва қайтарилишини кафолатлайди ва банкротлик эҳтимолини йўқ қилади. Шунинг учун, якуний натижада франчайзинг янада фойдали сармоядир.

интернет сайтларидан олинди

Bolalar o’yin xonasi kabi ko'ngilochar joylar savdo markazlarida, kinoteatrlar, parklar yaqinida mashhur.

Болалар ўйин хонаси каби кўнгилочар жойлар савдо марказларида, кинотеатрлар, парклар яқинида машҳур.

large_g'oya sayt.png

medium_g'oya sayt.png

small_g'oya sayt.png

thumbnail_g'oya sayt.png

g'oya sayt.png

Bolalar uchun o'yin xonasini qanday ochish kerak: bosqichma-bosqich ko'rsatma

Болалар учун ўйин хонасини қандай очиш керак: босқичма-босқич кўрсатма

Biznes G'oya

Бизнес Ғоя

Marketing

Маркетинг

Maqolalar

Мақолалар

Shaxsiy rivojlanish

Шахсий ривожланиш

Biznes g'oyaning dolzarbligi

Yoz mavsumida hususiy uyning bog'ida ochiq havoda dam olish mamlakatdagi hordiq chiqarishning ajralmas qismidir. Ayvonlarda siz butun oila bilan to'planishingiz, tadbirlarni o’tkazishingiz, yomg'irda ham olovda ovqat pishirishingiz mumkin.

Tadbirkor uchun  bog' ayvonchalarini qurish biznesi minimal investitsiyalar bilan foydali biznesdir.

Qo'shimcha daromad bog' mebellarini sotish orqali ta'minlanadi: Ayvoncha bilan bir xil uslubda tayyorlangan stollar, stullar, kreslolar.

Xarajatlar va foyda

Minimal investitsiyalar va keyingi rivojlanish bilan biznes g'oyasini amalga oshirish uchun xarajatlar va foydani ko'rib chiqing.

Sankt-Peterburg va mintaqada gazebo qurilish biznesini noldan boshlash taxminan 123231000 so’mni talab qiladi, kutilgan to'lov 7 oy. Foyda mavsumiylik, buyurtmalar miqdori va murakkabligiga bog'liq. Sokin oylarida potentsial mijozlarni topishga e'tibor qarating, tayyor arborsni bezash uchun tafsilotlarni tayyorlang. Qurilish jarayonida nafaqat funksionallik, balki strukturaning tashqi ko'rinishi ham muhimdir.

Dastlab, oldindan to'langan buyurtmalarni oling va buyurtmani bajarish jarayonida material sotib oling. Shunday qilib, qurilish materiallarini saqlash uchun omborni ijaraga olishga pul tejang va siz minimal investitsiyalar bilan biznes boshlashingiz mumkin.

Uskunalar va sarf materiallarining batafsil ro'yxati

Asboblar ro'yxati qurilish turiga va kelajakdagi ayvoncha materialiga bog'liq. Yog'ochdan yasalgan ayvon uchun jihozlarni ko'rib chiqing:

Yog'ochga ishlov berish mashinasi
Arralash mashinasi
Elektr jigsa
Mitre qutisi-arra burchakli
Motobur
Bino darajasi
Bolg'a
Siqish pensesi
sim kesgichlar
Sarf materiallari

Yetkazib beruvchini qanday tanlash kerak

Materiallarning sifati ayvonning chidamliligiga va kompaniyangizning obro'siga ta'sir qiladi, shuning uchun tanlashda pulni tejash kerak emas. Onlayn do'konlar va ixtisoslashgan fabrikalar orqali ommaviy buyurtma qiling. Ommaviy buyurtmalar uchun materiallarning narxi chakana savdoga qaraganda past. Professional do'konlarda asboblarni sotib oling. Yetkazib beruvchini tanlashda quyidagi jihatlarga e'tibor bering:

Sifatli saytni tekshiring

Mahsulot uchun sertifikatlar va kafolatlar mavjudligini tekshiring
Yetkazib beruvchi ishonchli ekanligiga ishonch hosil qiling (hamkorlik haqida fikr-mulohazalarni o'qing)
Sodiqlik tizimini tekshiring: chegirmalar buyurtma hajmiga bog'liq bo'lishi mumkin.

Ishga qabul qilish

Bitta yog'och ayvoncha qurish uchun ikkita ishchi yetarli. Agar kerakli ko'nikmalar yoki maxsus ma'lumotga ega bo'lsangiz, o'zingiz usta bo'ling va yordamchini yollang. Ish haqi odatda qisman bo'lib, buyurtmalar soni va qiymatiga bog'liq. Tashkiliy masalalar va mijozlarni qidirishni ham o'z zimmasiga oladi.

Kengaytirilganda, o'z biznesini biladigan hunarmandlar jamoasini yollang.Professional jamoa har doim katta afzallik keltiradi. Siz ko'proq buyurtmalarni amalga oshirish va daromadni oshirish imkoniyatiga ega bo'lasiz.

Buxgalteriya hisobi uchun autsorsing asosida buxgalterni yollang. Bunday xodimning ish haqi ish hajmiga bog'liq bo'ladi, lekin o'rtacha oyiga 2.500000 so’mnini tashkil qiladi.

Biznesni qanday reklama qilish kerak

Ushbu biznes uchun quyidagi reklama kanallari mos keladi:

Xizmatlar haqida e'lon. Ma'lumot beruvchi savdo e'lonini yarating va uni maxsus saytlarga joylashtiring

Tashqi reklama - yorqin bannerlar va belgilar. Diqqatni jalb qilish uchun dam olish joylariga boradigan yo'lda ba'zi ma'lumot beruvchi bannerlarni joylashtiring
Flayerlar va varaqalar. Uskuna do'konlarida reklama materiallarini tarqating, bog'dorchilik bo'yicha e'lonlar taxtasiga joylashtiring, ularga o'zingizning afzalliklaringiz haqida gapirib bering.
Oddiy dizaynga ega veb-sayt yarating, xizmatlar, narxlar va aloqa ma'lumotlarini belgilang.

Bog' ayvonchalarini qurish uchun biznes g'oyani amalga oshiring va birinchi buyurtmadan keyin biznesingizdan daromad oling!

manba alterainvest.ru

Бизнес ғоянинг долзарблиги

Ёз мавсумида ҳусусий уйнинг боғида очиқ ҳавода дам олиш мамлакатдаги ҳордиқ чиқаришнинг ажралмас қисмидир. Шийпонларда сиз бутун оила билан тўпланишингиз, тадбирларни ўтказишингиз, ёмғирда ҳам оловда овқат пиширишингиз мумкин.

Тадбиркор учун  боғ шийпончаларини қуриш бизнеси минимал инвестициялар билан фойдали бизнесдир.

Қўшимча даромад бог 'мебелларини сотиш орқали таъминланади: Шийпонча билан бир хил услубда тайёрланган столлар, стуллар, креслолар.

Харажатлар ва фойда

Минимал инвестициялар ва кейинги ривожланиш билан бизнес ғоясини амалга ошириш учун харажатлар ва фойдани кўриб чиқинг.

Санкт-Петербург ва минтақада шийпон қурилиш бизнесини нолдан бошлаш тахминан 123231000 сўмни талаб қилади, кутилган тўлов 7 ой. Фойда мавсумийлик, буюртмалар миқдори ва мураккаблигига боғлиқ. Сокин ойларида потенциал мижозларни топишга эътибор қаратинг, тайёр шийпонни безаш учун тафсилотларни тайёрланг. Қурилиш жараёнида нафақат функционаллик, балки структуранинг ташқи кўриниши ҳам муҳимдир.

Дастлаб, олдиндан тўланган буюртмаларни олинг ва буюртмани бажариш жараёнида материал сотиб олинг. Шундай қилиб, қурилиш материалларини сақлаш учун омборни ижарага олишга пул тежанг ва сиз минимал инвестициялар билан бизнес бошлашингиз мумкин.

Ускуналар ва сарф материалларининг батафсил рўйхати

Асбоблар рўйхати қурилиш турига ва келажакдаги шийпонча материалига боғлиқ. Ёғочдан ясалган шийпон учун жиҳозларни кўриб чиқинг:

Ёғочга ишлов бериш машинаси
Арралаш машинаси
Электр жигса
Митре қутиси-арра бурчакли
Мотобур
Бино даражаси
Болға
Сиқиш пенсеси
сим кесгичлар
Сарф материаллари

Етказиб берувчини қандай танлаш керак

Материалларнинг сифати шийпоннинг чидамлилигига ва компаниянгизнинг обрўсига таъсир қилади, шунинг учун танлашда пулни тежаш керак эмас. Онлайн дўконлар ва ихтисослашган фабрикалар орқали оммавий буюртма қилинг. Оммавий буюртмалар учун материалларнинг нархи чакана савдога қараганда паст. Профессионал дўконларда асбобларни сотиб олинг. Етказиб берувчини танлашда қуйидаги жиҳатларга эътибор беринг:

Сифатли сайтни текширинг

Маҳсулот учун сертификатлар ва кафолатлар мавжудлигини текширинг

Етказиб берувчи ишончли эканлигига ишонч ҳосил қилинг (ҳамкорлик ҳақида фикр-мулоҳазаларни ўқинг)
Содиқлик тизимини текширинг: чегирмалар буюртма ҳажмига боғлиқ бўлиши мумкин.

Ишга қабул қилиш

Битта ёғоч шийпонча қуриш учун иккита ишчи етарли. Агар керакли кўникмалар ёки махсус маълумотга эга бўлсангиз, ўзингиз уста бўлинг ва ёрдамчини ёлланг. Иш ҳақи одатда қисман бўлиб, буюртмалар сони ва қийматига боғлиқ. Ташкилий масалалар ва мижозларни қидиришни ҳам ўз зиммасига олади.

Кенгайтирилганда, ўз бизнесини биладиган ҳунармандлар жамоасини ёлланг.Профессионал жамоа ҳар доим катта афзаллик келтиради. Сиз кўпроқ буюртмаларни амалга ошириш ва даромадни ошириш имкониятига эга бўласиз.

Бухгалтерия ҳисоби учун аутсорсинг асосида бухгалтерни ёлланг. Бундай ходимнинг иш ҳақи иш ҳажмига боғлиқ бўлади, лекин ўртача ойига 2.500000 сўмнини ташкил қилади.

Бизнесни қандай реклама қилиш керак

Ушбу бизнес учун қуйидаги реклама каналлари мос келади:

Хизматлар ҳақида эълон. Маълумот берувчи савдо эълонини яратинг ва уни махсус сайтларга жойлаштиринг

Ташқи реклама - ёрқин баннерлар ва белгилар. Диққатни жалб қилиш учун дам олиш жойларига борадиган йўлда баъзи маълумот берувчи баннерларни жойлаштиринг
Флаерлар ва варақалар. Ускуна дўконларида реклама материалларини тарқатинг, боғдорчилик бўйича эълонлар тахтасига жойлаштиринг, уларга ўзингизнинг афзалликларингиз ҳақида гапириб беринг.

Оддий дизайнга эга веб-сайт яратинг, хизматлар, нархлар ва алоқа маълумотларини белгиланг.
Боғ шийпончаларини қуриш учун бизнес ғояни амалга оширинг ва биринчи буюртмадан кейин бизнесингиздан даромад олинг!

манба http://alterainvest.ru

Yoz mavsumida hususiy uyning bog'ida ochiq havoda dam olish mamlakatdagi hordiq chiqarishning ajralmas qismidir.

Ёз мавсумида ҳусусий уйнинг боғида очиқ ҳавода дам олиш мамлакатдаги ҳордиқ чиқаришнинг ажралмас қисмидир.

Biznes g'oya: Shiypon qurilish biznesini noldan qanday ochish kerak?

Бизнес ғоя: Шийпон қурилиш бизнесини нолдан қандай очиш керак?

Biznes Rivoj tadbirkorlik, ishlab chiqarish, shaxsiy rivojlanish, marketing va reklama sohalari bo’yicha bilimingizni oshirish va rivojlanish uchun eng sifatli bilim manbaasidir

Бизнес Ривож тадбиркорлик, ишлаб чиқариш, шахсий ривожланиш, маркетинг ва реклама соҳалари бўйича билимингизни ошириш ва ривожланиш учун энг сифатли билим манбаасидир

"Shunday odamlar borki, har doim faqat aqlli va yaxshi so'zlarni aytadilar, lekin siz ularni ahmoq odamlar deb his qilasiz"

«Шундай одамлар борки, ҳар доим фақат ақлли ва яхши сўзларни айтадилар, лекин сиз уларни аҳмоқ одамлар деб ҳис қиласиз»

Oramizda antibiotiklarni qabul qilmagan inson bo‘lmasa kerak. Ampula yoki yaltiroq qadoqdagi hapdorilar zamonaviy tibbiyotning ajralmas qismiga aylanib bo‘lgan. Ammo ular paydo bo‘lgunga qadar odamlar o‘pka shamollashi, sil, ba’zida esa qonning ifloslanishiga olib keladigan oddiy shilinishlar oqibatida ham vafot etardi. Antibiotiklarning tarqalishi penitsillindan boshlandi, ushbu dori vositasini esa shotlandiyalik Alesandr Fleming tasodifan kashf etdi.

Taqdir o‘yini

Aleksandr Fleming shotlandiyalik fermerning farzandi bo‘lib, kelajakda mikrobiolog bo‘lishni umuman orzu qilmas edi. U 14 yoshida Londonga ko‘chib o‘tadi va kasbi oftalmolog bo‘lgan akasi Tom bilan yashay boshlaydi. Keyinroq Qirollik politexnika institutiga o‘qishga kirib, biznes va tijoratni o‘rganadi. Oliy ta’lim muassasasini 16 yoshida tamomlagan bo‘lajak olim kemasozlik kompaniyasiga ishga joylashadi va to‘rt yillik faoliyati davomida bu ish bilan shug‘ullanmoqchi emasligini tushunib yetadi.

Fleming tibbiyot yo‘nalishidagi karyera haqida 20 yoshidan o‘ylay boshlaydi va muvaffaqiyatli akasining izidan borishga qaror qiladi. U amakisidan qolgan merosni Londondagi Muqaddas Mariya shifoxonasining tibbiyot maktabida o‘qishga sarflaydi. U vaqtda Londonda tibbiyot yo‘nalishida 12 ta ta’lim muassasasi faoliyat yuritgan bo‘lib, Fleming istalgan birida o‘qishi mumkin edi, ammo tanlashda juda qiynaladi. Oxir-oqibat u o‘qishga kiradi va uch yildan keyin bakalavr darajasini oladi hamda jarrohlik bo‘yicha imtihonlarni topshiradi.

1906-yilda butun hayotini jarrohlikka bag‘ishlash imkoniyati bo‘lgan Aleksandr Fleming Muqaddas Mariya shifoxonasini tark etishga majbur bo‘ladi, natijada, yosh yigitning hayot yo‘llarida boshqa rejalar yuzaga keladi.

Barchasi taqdir ixtiyorida edi. Gap shundaki, yosh shifokor o‘qish davri davomida o‘q otish klubi a’zosi ham bo‘lgan va mazkur klub rahbari bo‘lgan doktor Jon Frimen iqtidorli merganni qo‘ldan boy berishni istamaydi. Shunda Frimen Flemingga o‘zi faoliyat yuritgan Muqaddas Mariya shifoxonasidagi tadqiqot guruhida ishlash taklifini bildiradi. Shu boisdan Fleming britaniyalik immunolog va bakteriolog, ich terlamaga qarshi vaksina yaratgan Almrot Raytning o‘quvchisiga aylanadi.

Fleming Raytning rahbarligi ostida bakteriologiyaga qiziqib qoladi va 1908-yilda bu yo‘nalishda ham bakalavr darajasini oladi — eng yaxshi talaba sifatida oltin medal.

Aleksandr Flemingning yoshligi

Birinchi jahon urushi boshlangach, Fleming Qirollik armiyasining tibbiyot korpusiga qo‘shiladi va ko‘plab tajribalar o‘tkazish imkoniyatiga ega bo‘ladi hamda quyidagilarni isbotlaydi: yaralarga antiseptiklar bilan ishlov berish foydadan ko‘ra ko‘proq zarar keltiradi, chunki u yara ichidagi bakteriyalarni o‘ldira olmaydi va leykotsitlarni nobud qilgan holda organizmning infeksiyaga qarshi turish funksiyasini kamaytirib yuboradi. Bu olimning birinchi jiddiy kashfiyoti edi.

Keyingisi 1922-yilda yuz beradi. Bu vaqtga kelib Fleming frontdan o‘zi uchun qadrdon bo‘lgan Muqaddas Mariya shifoxonasidagi laboratoriyaga qaytib bo‘lgandi. U o‘z mehnatlarini frontda askarlarning o‘limiga eng ko‘p sabab bo‘lgan gangrena va sepsisga qarshi antibakterial dorilarni qidirishga bag‘ishlaydi.

Iqtidorli olim bo‘lgan Fleming o‘zining batartibligi bilan ajralib turmasa-da, bu uning faoliyatida qo‘l keldi. Ishxonaga shamollagan holda kelgan olim bakteriyalarni o‘stirayotgan Petri idishiga aksiradi va ba’zi bakteriyalarning hujayra devorlarini yo‘q qila oladigan tabiiy antiseptik bo‘lgan lizotsimni kashf qiladi. Lizotsim, albatta, panatsiya emasdi (alkimyogarlar tomonidan go‘yo har qanday kasalga davo deb qaralgan dori) va jiddiy kasalliklarga qarshi tura olmasdi.

Unutib qoldirilgan Petri idishi

Flemingning pala-partishligi lizotsimni kashf etganidan olti yil o‘tib, tibbiyotni o‘zgartirib yubordi, ammo odamlar buni darhol anglamadi. Xo‘sh, bu qanday yuz berdi?

1928-yil. Aleksandr Fleming oilasi bilan uzoq vaqt o‘tkazgan ta’tildan laboratoriyasiga qaytib, stol ustida unutib qoldirilgan stafilokokli Petri idishlariga duch keladi. U tozalash ishlarini amalga oshirish asnosida, idishlarning ba’zilariga mog‘or zamburug‘lari tushganini payqaydi — ularning atrofida esa bakteriyalar yo‘q edi. U mog‘or tarkibida stafilokokni o‘ldirishga qodir antibakterial vosita bor degan xulosaga keladi va ishini idishga tushgan zamburug‘ni o‘rganishga bag‘ishlaydi.

Penicilliom notatum nomli zamburug‘ rostdan ham antibiotik xususiyatiga ega bo‘lib chiqdi va olim ta’sir ko‘rsatuvchi vositani penitsillin deb atadi. Tadqiqot davomida Fleming quyidagilarni aniqladi: dori stafilokokka, pnevmoniya, so‘zak, meningit va bo‘g‘maga qarshi samarali.
Shu yerda bir narsaga aniqlik kiritib ketish lozim: Flemingga qadar hech kim mog‘orning yallig‘lanishga qarshi xususiyatlari haqida o‘ylamagan deb bo‘lmaydi. Mog‘or bosgan oziq-ovqat vositalaridan Qadimgi Xitoy, Misr va Inklar imperiyasi davrida yaralarni davolashda foydalanilgan, Abu Ali ibn Sinoning ishlarida ham mog‘orning davolovchi xususiyatlari haqida so‘z boradi.

XIX va XX asr olimlari ham bu yo‘nalishda qator ishlarni olib borgan. Xususan, fransuz Ernest Dyushen Parijdagi Paster institutida mog‘orning ich terlama qo‘zg‘atuvchisiga qarshi tura olishi haqida ma’ruza qilgan, amerikaliklar Karl Alsberg va Otis Fisher Blek Birinchi jahon urushi boshlanishidan bir yil oldin mog‘ordan mikroblarga qarshi kislotani ajratib olishga muvaffaq bo‘ladi. Ammo bu ishlar e’tirof etilmay qolib ketgan.

Fleming o‘z kashfiyotini ilmiy hamjamiyatga 1929-yilda taqdim etadi: penitsillin haqidagi uning maqolasi eksperimental patologiya to‘g‘risidagi Britaniya jurnalida chop etiladi, ammo hamkasblarining hayratiga sabab bo‘lmaydi. Oradan yetti yil o‘tgach, u Londonda o‘tkazilgan mikrobiologlarning Ikkinchi xalqaro kongressida ma’ruza bilan chiqish qilib, Penicillion notatum va stafilokokk borasidagi tajribasini o‘rtoqlashadi. Biroq yana hech kim olimning infeksiyani davolovchi xususiyatga ega mog‘or haqidagi fikrini qo‘llab-quvvatlamaydi.

Mog‘or zamburug‘lari ustida tajriba
O‘zining haq ekaniga ishonchi komil bo‘lgan Fleming tadqiqotlarini to‘xtatib qo‘ymaydi, biroq mog‘ordan ta’sir ko‘rsatuvchi dorini ajratib olish, uni uzoq vaqt saqlash va sanoat miqyosida ishlab chiqarishga olimning imkoniyati yo‘q edi. Barchasi tez orada o‘zgaradi.

Penitsillin va Ikkinchi jahon urushi

Penitsillinning paydo bo‘lishiga nafaqat Aleksandr Fleming, balki 1933-yilda Germaniyada hokimiyat tepasiga natsistlar kelganidan so‘ng Buyuk Britaniyaga ko‘chib o‘tgan mikrobiolog Erns Cheyn ham katta hissa qo‘shgan edi. Cheyn Oksford universitetida antibakterial vositalar tadqiqoti bilan shug‘ullangan professor Fovard Flori qo‘l ostida ishlay boshlaydi. Bu yerda Cheynni Flemingning penitsillin haqidagi maqolalaridan biri e’tiborini tortadi va u Flori bilan birga bu yo‘nalishda ishga kirishadi.

1939-yilda Cheyn mog‘ordan keyingi tadqiqotlari uchun kukunsimon dorini ajratib olishga muvaffaq bo‘ladi. Olimlar sichqonlar ustida tajriba o‘tkazishga kirishadi: kemiruvchilarga xavfli bakteriya yuqtiriladi va penitsillin olgan jonivorlar omon qoladi. Endi eng muhimi qolgandi: dorining odamlarga samarali ta’sirini isbotlash.
Penitsillion ilk bor 1941-yil 12-fevral kuni qonning ifloslanishidan azob chekkan londonlik politsiyachining venasiga yuboriladi. Natijalar hayratlanarli: bemor tuzala boshlaydi va yana bir oy yashaydi, ajratib olingan penitsillin uni davolashga to‘liq yetmagani bois keyinroq politsiyachi vafot etadi. Olimlar oldida yangi muammo paydo bo‘lgandi: Germaniya fashistlari tomonidan muntazam o‘qqa tutilayotgan Buyuk Britaniyada mazkur dori vositasini ommaviy ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish.

Penitsillin

Britanlar vaziyatning jiddiyligini anglagan holda amerikalik hamkasblaridan yordam so‘raydi va AQSHda birinchi antibiotikni ishlab chiqarish boshlanadi. Bu vaqtda ushbu dori vositasiga bo‘lgan talab yuqori edi: Ikkinchi jahon urushi vaqtida penitsillin jang maydonida emas, balki yaralariga infeksiya tushishdan ko‘proq o‘layotgan askarlar hayotini saqlab qolardi.

Flemingning kashfiyoti Sovet Ittifoqida ham qiziqish uyg‘otadi. Urush avvalida Buyuk Britaniyadan mog‘orning shtammini ololmagan SSSR mustaqil ravishda penitsillin olishga kirishadi. Bu bilan professor Zinaida Yermoyeva boshchiligidagi maxsus tajriba laboratoriyasi shug‘ullanadi. Sovetlarning birinchi penitsillini Penicillium crustosum nomli zamburug‘dan olingan edi.

1943-yilga kelib antibiotikni Britaniyaning o‘zida ham ishlab chiqarish boshlanadi, dori armiyaga yetkazib berila boshlanadi, yaradorlarni davolashda muvaffaqiyatli tajribalar o‘tkaziladi — va nihoyat penitsillion uzoq kutilgan e’tirofga sazovor bo‘ladi. Olimlar bor kuchini antibiotikni tadqiq etish va uni ishlab chiqarishga sarflay boshlaydi: ular ko‘proq ta’sir ko‘rsatuvchi vosita ajratadigan mog‘orning yangi shtammlarini o‘rganishga kirishadi. Natijada Penicillion chrysogenum kashf etiladi — undan Fleming aniqlagan mog‘ordan ko‘ra 400 barobar ko‘proq penitsillin ajratish mumkin edi.

Ikkinchi jahon urushi davrida penitsillindan foydalanish armiyada gangrenalar oqibatida yuzaga keladigan o‘lim holatini deyarli nolga tushiradi. Urushdan keyin, 1945-yilda Fleming, Cheyn va Flori o‘z mehnati uchun Nobel mukofotiga loyiq ko‘riladi.

Hozirgi kunda antibiotiklar bilan holat qanday?

Bir necha yildan keyin penitsillin kashf etilganiga 100 yil to‘ladi. Bu vaqt davomida minglab yangidan-yangi antibiotiklar paydo bo‘ldi. Penitsillinning o‘zida ham hozirda ayrim joylarda hanuzgacha foydalaniladi. Ammo antibiotiklarning kashf etilishi ortidan insoniyat yangi muammoga duch keldi — antibiotiklarga chidamli bakteriyalar.

Mog‘or zamburug‘i
Vaqt o‘tishi bilan mikroorganizmlar mutatsiyaga uchraydi va dorilar ta’siriga bardoshli bo‘lib qoladi. Aleksandr Flemingning o‘zi ham bunday holat yuz berishidan ogohlantirgan edi: u bemorlarga uzoq vaqt davomida penitsillin yuborish kerak emas deb hisoblagan. Boshqacha aytgancha, davolash kursi to‘liq bo‘lishi lozim va bu faqatgina penitsillinga taalluqli emas.

Gap shundaki, antibiotikni qabul qilayotgan bemor organizmida og‘riqni yuzaga keltirayotgan barcha mikroorganizmlar halok bo‘lmaydi — ayrimlari omon qoladi, bardoshliligi oshadi va yangi tashuvchilarni yuqtiradi. Masalan, ba’zi bakteriyalar penitsillinaz ishlab chiqarishga “o‘rganib olgan” — bu penitsillin va boshqa antibiotiklar ta’sirini kamaytiruvchi maxsus ferment.

manba daryo.uz

Орамизда антибиотикларни қабул қилмаган инсон бўлмаса керак. Ампула ёки ялтироқ қадоқдаги ҳапдорилар замонавий тиббиётнинг ажралмас қисмига айланиб бўлган. Аммо улар пайдо бўлгунга қадар одамлар ўпка шамоллаши, сил, баъзида эса қоннинг ифлосланишига олиб келадиган оддий шилинишлар оқибатида ҳам вафот этарди. Антибиотикларнинг тарқалиши пенициллиндан бошланди, ушбу дори воситасини эса шотландиялик Алесандр Флеминг тасодифан кашф этди.

Тақдир ўйини

Александр Флеминг шотландиялик фермернинг фарзанди бўлиб, келажакда микробиолог бўлишни умуман орзу қилмас эди. У 14 ёшида Лондонга кўчиб ўтади ва касби офталмолог бўлган акаси Том билан яшай бошлайди. Кейинроқ Қироллик политехника институтига ўқишга кириб, бизнес ва тижоратни ўрганади. Олий таълим муассасасини 16 ёшида тамомлаган бўлажак олим кемасозлик компаниясига ишга жойлашади ва тўрт йиллик фаолияти давомида бу иш билан шуғулланмоқчи эмаслигини тушуниб етади.

Флеминг тиббиёт йўналишидаги карьера ҳақида 20 ёшидан ўйлай бошлайди ва муваффақиятли акасининг изидан боришга қарор қилади. У амакисидан қолган меросни Лондондаги Муқаддас Мария шифохонасининг тиббиёт мактабида ўқишга сарфлайди. У вақтда Лондонда тиббиёт йўналишида 12 та таълим муассасаси фаолият юритган бўлиб, Флеминг исталган бирида ўқиши мумкин эди, аммо танлашда жуда қийналади. Охир-оқибат у ўқишга киради ва уч йилдан кейин бакалавр даражасини олади ҳамда жарроҳлик бўйича имтиҳонларни топширади.

1906 йилда бутун ҳаётини жарроҳликка бағишлаш имконияти бўлган Александр Флеминг Муқаддас Мария шифохонасини тарк этишга мажбур бўлади, натижада, ёш йигитнинг ҳаёт йўлларида бошқа режалар юзага келади.

Барчаси тақдир ихтиёрида эди. Гап шундаки, ёш шифокор ўқиш даври давомида ўқ отиш клуби аъзоси ҳам бўлган ва мазкур клуб раҳбари бўлган доктор Жон Фримен иқтидорли мерганни қўлдан бой беришни истамайди. Шунда Фримен Флемингга ўзи фаолият юритган Муқаддас Мария шифохонасидаги тадқиқот гуруҳида ишлаш таклифини билдиради. Шу боисдан Флеминг британиялик иммунолог ва бактериолог, ич терламага қарши вакцина яратган Алмрот Райтнинг ўқувчисига айланади.

Флеминг Райтнинг раҳбарлиги остида бактериологияга қизиқиб қолади ва 1908 йилда бу йўналишда ҳам бакалавр даражасини олади — энг яхши талаба сифатида олтин медал.

Александр Флемингнинг ёшлиги

Биринчи жаҳон уруши бошлангач, Флеминг Қироллик армиясининг тиббиёт корпусига қўшилади ва кўплаб тажрибалар ўтказиш имкониятига эга бўлади ҳамда қуйидагиларни исботлайди: яраларга антисептиклар билан ишлов бериш фойдадан кўра кўпроқ зарар келтиради, чунки у яра ичидаги бактерияларни ўлдира олмайди ва лейкоцитларни нобуд қилган ҳолда организмнинг инфекцияга қарши туриш функциясини камайтириб юборади. Бу олимнинг биринчи жиддий кашфиёти эди.

Кейингиси 1922 йилда юз беради. Бу вақтга келиб Флеминг фронтдан ўзи учун қадрдон бўлган Муқаддас Мария шифохонасидаги лабораторияга қайтиб бўлганди. У ўз меҳнатларини фронтда аскарларнинг ўлимига энг кўп сабаб бўлган гангрена ва сепсисга қарши антибактериал дориларни қидиришга бағишлайди.

Иқтидорли олим бўлган Флеминг ўзининг батартиблиги билан ажралиб турмаса-да, бу унинг фаолиятида қўл келди. Ишхонага шамоллаган ҳолда келган олим бактерияларни ўстираётган Петри идишига аксиради ва баъзи бактерияларнинг ҳужайра деворларини йўқ қила оладиган табиий антисептик бўлган лизоцимни кашф қилади. Лизоцим, албатта, панация эмасди (алкимёгарлар томонидан гўё ҳар қандай касалга даво деб қаралган дори) ва жиддий касалликларга қарши тура олмасди.

Унутиб қолдирилган Петри идиши

Флемингнинг пала-партишлиги лизоцимни кашф этганидан олти йил ўтиб, тиббиётни ўзгартириб юборди, аммо одамлар буни дарҳол англамади. Хўш, бу қандай юз берди?

1928 йил. Александр Флеминг оиласи билан узоқ вақт ўтказган таътилдан лабораториясига қайтиб, стол устида унутиб қолдирилган стафилококкли Петри идишларига дуч келади. У тозалаш ишларини амалга ошириш асносида, идишларнинг баъзиларига моғор замбуруғлари тушганини пайқайди — уларнинг атрофида эса бактериялар йўқ эди. У моғор таркибида стафилококкни ўлдиришга қодир антибактериал восита бор деган хулосага келади ва ишини идишга тушган замбуруғни ўрганишга бағишлайди.
Penicilliom notatum номли замбуруғ ростдан ҳам антибиотик хусусиятига эга бўлиб чиқди ва олим таъсир кўрсатувчи воситани пенициллин деб атади. Тадқиқот давомида Флеминг қуйидагиларни аниқлади: дори стафилококка, пневмония, сўзак, менингит ва бўғмага қарши самарали.
Шу ерда бир нарсага аниқлик киритиб кетиш лозим: Флемингга қадар ҳеч ким моғорнинг яллиғланишга қарши хусусиятлари ҳақида ўйламаган деб бўлмайди. Моғор босган озиқ-овқат воситаларидан Қадимги Хитой, Миср ва Инклар империяси даврида яраларни даволашда фойдаланилган, Абу Али ибн Синонинг ишларида ҳам моғорнинг даволовчи хусусиятлари ҳақида сўз боради.

ХIX ва ХХ аср олимлари ҳам бу йўналишда қатор ишларни олиб борган. Хусусан, француз Эрнест Дюшен Париждаги Пастeр институтида моғорнинг ич терлама қўзғатувчисига қарши тура олиши ҳақида маъруза қилган, америкаликлар Карл Алсберг ва Отис Фишер Блек Биринчи жаҳон уруши бошланишидан бир йил олдин моғордан микробларга қарши кислотани ажратиб олишга муваффақ бўлади. Аммо бу ишлар эътироф этилмай қолиб кетган.

Флеминг ўз кашфиётини илмий ҳамжамиятга 1929 йилда тақдим этади: пенициллин ҳақидаги унинг мақоласи экспериментал патология тўғрисидаги Британия журналида чоп этилади, аммо ҳамкасбларининг ҳайратига сабаб бўлмайди. Орадан етти йил ўтгач, у Лондонда ўтказилган микробиологларнинг Иккинчи халқаро конгрессида маъруза билан чиқиш қилиб, Penisillion natatum ва стафилококк борасидаги тажрибасини ўртоқлашади. Бироқ яна ҳеч ким олимнинг инфекцияни даволовчи хусусиятга эга моғор ҳақидаги фикрини қўллаб-қувватламайди.

Моғор замбуруғлари устида тажриба

Ўзининг ҳақ эканига ишончи комил бўлган Флеминг тадқиқотларини тўхтатиб қўймайди, бироқ моғордан таъсир кўрсатувчи дорини ажратиб олиш, уни узоқ вақт сақлаш ва саноат миқёсида ишлаб чиқаришга олимнинг имконияти йўқ эди. Барчаси тез орада ўзгаради.

Пенициллин ва Иккинчи жаҳон уруши

Пенициллиннинг пайдо бўлишига нафақат Александр Флеминг, балки 1933 йилда Германияда ҳокимият тепасига нацистлар келганидан сўнг Буюк Британияга кўчиб ўтган микробиолог Эрнс Чейн ҳам катта ҳисса қўшган эди. Чейн Оксфорд университетида антибактериал воситалар тадқиқоти билан шуғулланган профессор Фовард Флори қўл остида ишлай бошлайди. Бу ерда Чейнни Флемингнинг пенициллин ҳақидаги мақолаларидан бири эътиборини тортади ва у Флори билан бирга бу йўналишда ишга киришади.

1939 йилда Чейн моғордан кейинги тадқиқотлари учун кукунсимон дорини ажратиб олишга муваффақ бўлади. Олимлар сичқонлар устида тажриба ўтказишга киришади: кемирувчиларга хавфли бактерия юқтирилади ва пенициллин олган жониворлар омон қолади. Энди энг муҳими қолганди: дорининг одамларга самарали таъсирини исботлаш.
Penitsillion илк бор 1941 йил 12 февраль куни қоннинг ифлосланишидан азоб чеккан лондонлик полициячининг венасига юборилади. Натижалар ҳайратланарли: бемор тузала бошлайди ва яна бир ой яшайди, ажратиб олинган пенициллин уни даволашга тўлиқ етмагани боис кейинроқ полициячи вафот этади. Олимлар олдида янги муаммо пайдо бўлганди: Германия фашистлари томонидан мунтазам ўққа тутилаётган Буюк Британияда мазкур дори воситасини оммавий ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш.

Пенициллин

Британлар вазиятнинг жиддийлигини англаган ҳолда америкалик ҳамкасбларидан ёрдам сўрайди ва АҚШда биринчи антибиотикни ишлаб чиқариш бошланади. Бу вақтда ушбу дори воситасига бўлган талаб юқори эди: Иккинчи жаҳон уруши вақтида пенициллин жанг майдонида эмас, балки яраларига инфекция тушишдан кўпроқ ўлаётган аскарлар ҳаётини сақлаб қоларди.

Флемингнинг кашфиёти Совет Иттифоқида ҳам қизиқиш уйғотади. Уруш аввалида Буюк Британиядан моғорнинг штаммини ололмаган СССР мустақил равишда пенициллин олишга киришади. Бу билан профессор Зинаида Ермоева бошчилигидаги махсус тажриба лабораторияси шуғулланади. Советларнинг биринчи пенициллини Penicillium crustosum номли замбуруғдан олинган эди.

1943 йилга келиб антибиотикни Британиянинг ўзида ҳам ишлаб чиқариш бошланади, дори армияга етказиб берила бошланади, ярадорларни даволашда муваффақиятли тажрибалар ўтказилади — ва ниҳоят penitsillion узоқ кутилган эътирофга сазовор бўлади. Олимлар бор кучини антибиотикни тадқиқ этиш ва уни ишлаб чиқаришга сарфлай бошлайди: улар кўпроқ таъсир кўрсатувчи восита ажратадиган моғорнинг янги штаммларини ўрганишга киришади. Натижада Penisillion  chrycogenum кашф этилади — ундан Флеминг аниқлаган моғордан кўра 400 баробар кўпроқ пенициллин ажратиш мумкин эди.

Иккинчи жаҳон уруши даврида пенициллиндан фойдаланиш армияда гангреналар оқибатида юзага келадиган ўлим ҳолатини деярли нолга туширади. Урушдан кейин, 1945 йилда Флеминг, Чейн ва Флори ўз меҳнати учун Нобел мукофотига лойиқ кўрилади.

Ҳозирги кунда антибиотиклар билан ҳолат қандай?

Бир неча йилдан кейин пенициллин кашф этилганига 100 йил тўлади. Бу вақт давомида минглаб янгидан-янги антибиотиклар пайдо бўлди. Пенициллиннинг ўзида ҳам ҳозирда айрим жойларда ҳанузгача фойдаланилади. Аммо антибиотикларнинг кашф этилиши ортидан инсоният янги муаммога дуч келди — антибиотикларга чидамли бактериялар.

Моғор замбуруғи

Вақт ўтиши билан микроорганизмлар мутацияга учрайди ва дорилар таъсирига бардошли бўлиб қолади. Александр Флемингнинг ўзи ҳам бундай ҳолат юз беришидан огоҳлантирган эди: у беморларга узоқ вақт давомида пенициллин юбориш керак эмас деб ҳисоблаган. Бошқача айтганча, даволаш курси тўлиқ бўлиши лозим ва бу фақатгина пенициллинга тааллуқли эмас.

Гап шундаки, антибиотикни қабул қилаётган бемор организмида оғриқни юзага келтираётган барча микроорганизмлар ҳалок бўлмайди — айримлари омон қолади, бардошлилиги ошади ва янги ташувчиларни юқтиради. Масалан, баъзи бактериялар penitsillinaz ишлаб чиқаришга “ўрганиб олган” — бу пенициллин ва бошқа антибиотиклар таъсирини камайтирувчи махсус фермент.

манба daryo.uz

Oramizda antibiotiklarni qabul qilmagan inson bo‘lmasa kerak.

Орамизда антибиотикларни қабул қилмаган инсон бўлмаса керак.

large_maqola.png

medium_maqola.png

small_maqola.png

thumbnail_maqola.png

maqola.png

“Antibiotiklar otasi”: Aleksandr Flemingning insoniyatni qutqarib qolgan pala-partishligi

“Антибиотиклар отаси”: Александр Флемингнинг инсониятни қутқариб қолган пала-партишлиги

So‘nggi kunlarda ijtimoiy tarmoqlarda turli soha vakillarining “Ochiq budjet” uchun ovoz yig‘ish ishlariga jalb qilinganlik holatlari yuzasidan xabarlar tarqatilmoqda. Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi xodimlarini ovoz yig‘ishga majburlagan rahbarlarga qanday javobgarlik borligini eslatdi.

“Tashabbusli budjetlashtirish amaliyotini yanada takomillashtirish hamda faol mahallalarni qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorning 6-bandiga binoan, tashabbusli budjetlashtirish jarayonlari doirasida budjet tashkilotlarining rahbar xodimlari tomonidan majburiy ovoz yig‘ish bo‘yicha xodimlarga topshiriq berishlari taqiqlanadi. Bunda majburiy ovoz yig‘ishga majburlash tegishli tashkilot xodimlarini majburiy mehnatga jalb qilish sifatida tasniflanadi.

Mehnat kodeksining 5-moddasiga asosan majburiy mehnat taqiqlangan.

Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 51-moddasiga muvofiq majburiy mehnatga yo‘l qo‘ygan mansabdor shaxslarga BHMning 50 baravaridan 100 baravarigacha (16,5 million so‘mdan 33 million so‘mgacha) miqdorda jarima solinishiga sabab bo‘ladi. Xuddi shu harakat takroran yoki voyaga yetmagan shaxsga nisbatan sodir etilsa, Jinoyat kodeksining 148-2-moddasiga ko‘ra jinoiy javobgarlik belgilangan.

Avvalroq Iqtisodiyot va moliya vazirligi “Tashabbusli budjet” jarayonlari doirasida majburiy ovoz berish holatlariga duch kelgan fuqarolarni bu haqda xabar berishga chaqirgandi.

Majburiy ovoz berish holatlariga duch kelgan fuqarolar vazirlikning ishonch raqamlariga: +99871 2035141, +99871 2035050 (ichki raqam — 01115), +99871 2031993 (ichki raqamlar — 01116, 01117) yoki “Ochiq budjet” axborot portalining onlayn murojaat bo‘limiga xabar berishi mumkin.

manba daryo.uz

Сўнгги кунларда ижтимоий тармоқларда турли соҳа вакилларининг “Очиқ бюджет” учун овоз йиғиш ишларига жалб қилинганлик ҳолатлари юзасидан хабарлар тарқатилмоқда. Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги ходимларини овоз йиғишга мажбурлаган раҳбарларга қандай жавобгарлик борлигини эслатди.

“Ташаббусли бюджетлаштириш амалиётини янада такомиллаштириш ҳамда фаол маҳаллаларни қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорнинг 6-бандига биноан, ташаббусли бюджетлаштириш жараёнлари доирасида бюджет ташкилотларининг раҳбар ходимлари томонидан мажбурий овоз йиғиш бўйича ходимларга топшириқ беришлари тақиқланади. Бунда мажбурий овоз йиғишга мажбурлаш тегишли ташкилот ходимларини мажбурий меҳнатга жалб қилиш сифатида таснифланади.

Меҳнат кодексининг 5-моддасига асосан мажбурий меҳнат тақиқланган.

Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 51-моддасига мувофиқ мажбурий меҳнатга йўл қўйган мансабдор шахсларга БҲМнинг 50 бараваридан 100 бараваригача (16,5 миллион сўмдан 33 миллион сўмгача) миқдорда жарима солинишига сабаб бўлади. Худди шу ҳаракат такроран ёки вояга етмаган шахсга нисбатан содир этилса, Жиноят кодексининг 148-2-моддасига кўра жиноий жавобгарлик белгиланган.

Аввалроқ Иқтисодиёт ва молия вазирлиги “Ташаббусли бюджет” жараёнлари доирасида мажбурий овоз бериш ҳолатларига дуч келган фуқароларни бу ҳақда хабар беришга чақирганди.

Мажбурий овоз бериш ҳолатларига дуч келган фуқаролар вазирликнинг ишонч рақамларига: +99871 2035141, +99871 2035050 (ички рақам — 01115), +99871 2031993 (ички рақамлар — 01116, 01117) ёки “Очиқ бюджет” ахборот порталининг онлайн мурожаат бўлимига хабар бериши мумкин.

манба daryo.uz

So‘nggi kunlarda ijtimoiy tarmoqlarda turli soha vakillarining “Ochiq budjet” uchun ovoz yig‘ish ishlariga jalb qilinganlik holatlari yuzasidan xabarlar tarqatilmoqda.

Сўнгги кунларда ижтимоий тармоқларда турли соҳа вакилларининг “Очиқ бюджет” учун овоз йиғиш ишларига жалб қилинганлик ҳолатлари юзасидан хабарлар тарқатилмоқда.

large_n7.png

medium_n7.png

small_n7.png

thumbnail_n7.png

n7.png

Xodimlarini “Ochiq budjet”ga ovoz yig‘ishga majburlagan rahbarlarga qanday javobgarlik bor?

Ходимларини “Очиқ бюджет”га овоз йиғишга мажбурлаган раҳбарларга қандай жавобгарлик бор?

Янгиликлар Янгиликлар Янгиликлар

Yangiliklar

Янгиликлар

Uzbekistan Airways kompaniyasi Toshkent xalqaro aeroportida o‘z parki uchun navbatdagi A320neo samolyotini qabul qilib oldi. Bu haqda aviakompaniya matbuot xizmati xabar berdi.
O‘rta masofaga parvoz qilish uchun mo‘ljallangan avialayner uzoq muddatli lizing asosida China Aircraft Leasing Group Holdings Limited (CALC) kompaniyasidan sotib olingan. 168 o‘ringa mo‘ljallangan Airbus A320neo Kuala-Lumpurdan Toshkentga Uzbekistan Airways’ning anʼanaviy livreyasida yetib keldi. Havo kemasi milliy aviatashuvchi va CALC lizing kompaniyasi o‘rtasidagi uzoq muddatli hamkorlikning boshlanishi hisoblanadi.

Qayd etilishicha, Airbus A320neo turdagi havo kemalari o‘rta masofali laynerlar orasida eng mashhur va yaxshilaridan biri hisoblanadi hamda xavfsizlik va tejamkorlikning eng yuqori darajasini taqdim etadi. Oldingi avlod avialaynerlariga nisbatan karbonad angidrid chiqarish darajasi 50 foizga kamaytirilgani tufayli samolyot raqobatchilari orasida eng ekologik toza sanaladi.

“Bu yangi hamkorimiz CALC kompaniyasidan xarid qilingan Uzbekistan Airways’ning o‘rta masofali yo‘nalishlarida yo‘lovchilar oqimini oshirishga yordam beradigan ilk havo kemasidir. Bugungi kunda aviakompaniya Airbus A320 oilasiga kiruvchi 19 ta samolyotdan muvaffaqiyatli ravishda foydalanib kelmoqda va yaqin kelajakda biz parkni ushbu turdagi yana ikkita avialayner bilan to‘ldirishni rejalashtirmoqdamiz. 2023-yil davomida Uzbekistan Airways o‘zining samolyotlar parkini beshta Airbus A320neo va ikkita LET L-410 havo kemalari bilan kengaytiradi” — deydi Uzbekistan Airways boshqaruv raisi Shuhrat Xudaykulov.
Aviakompaniya yangi havo kemasidan Toshkent shahri va respublika viloyatlaridan amalga oshiriladigan aviaqatnovlarida foydalanishni rejalashtirmoqda.

CALC kompaniyasi haqida

China Aircraft Leasing Group Holdings Limited (CALC) samolyotlarning operativ lizingi, ularni sotib olish va qayta lizingga berish hamda tizimli moliyalash, shuningdek, parkni rejalashtirish, uni yangilash, havo kemalarni demontaj qilish va ehtiyot qismlarni sotishdek qo‘shimcha qiymat xizmatlari kabi an’anaviy vazifalarni o‘z ichiga oladi.

Yanvar oyida Uzbekistan Airways Airbus aviaqurilish kompaniyasi bilan A320neo oilasiga tegishli 12 ta samolyot (sakkizta A320neo va to‘rtta A321neo) xarid qilish uchun shartnoma imzolagandi. Yangi samolyotlar Airbus Airspace saloniga ega bo‘lib, u yo‘lovchilarga havo transporti bozorida yuqori darajadagi qulaylikni taqdim etadi.

manba uzairways.com

Uzbekistan Airways компанияси Тошкент халқаро аэропортида ўз парки учун навбатдаги A320neo самолётини қабул қилиб олди. Бу ҳақда авиакомпания матбуот хизмати хабар берди.
Ўрта масофага парвоз қилиш учун мўлжалланган авиалайнер узоқ муддатли лизинг асосида China Aircraft Leasing Group Holdings Limited (CАLC) компаниясидан сотиб олинган. 168 ўринга мўлжалланган Airbus A320neo Куала-Лумпурдан Тошкентга Uzbekistan Airways'нинг анъанавий ливреясида етиб келди. Ҳаво кемаси миллий авиаташувчи ва CАLC лизинг компанияси ўртасидаги узоқ муддатли ҳамкорликнинг бошланиши ҳисобланади.

Қайд этилишича, Airbus A320neo турдаги ҳаво кемалари ўрта масофали лайнерлар орасида энг машҳур ва яхшиларидан бири ҳисобланади ҳамда хавфсизлик ва тежамкорликнинг энг юқори даражасини тақдим этади. Олдинги авлод авиалайнерларига нисбатан карбонад ангидрид чиқариш даражаси 50 фоизга камайтирилгани туфайли самолёт рақобатчилари орасида энг экологик тоза саналади.

“Бу янги ҳамкоримиз CАLC компаниясидан харид қилинган Uzbekistan Airways'нинг ўрта масофали йўналишларида йўловчилар оқимини оширишга ёрдам берадиган илк ҳаво кемасидир. Бугунги кунда авиакомпания Airbus А320 оиласига кирувчи 19 та самолётдан муваффақиятли равишда фойдаланиб келмоқда ва яқин келажакда биз паркни ушбу турдаги яна иккита авиалайнер билан тўлдиришни режалаштирмоқдамиз. 2023 йил давомида Uzbekistan Airways ўзининг самолётлар паркини бешта Airbus A320neo ва иккита LET L-410 ҳаво кемалари билан кенгайтиради” — дейди Uzbekistan Airways бошқарув раиси Шуҳрат Худайкулов.
Авиакомпания янги ҳаво кемасидан Тошкент шаҳри ва республика вилоятларидан амалга ошириладиган авиақатновларида фойдаланишни режалаштирмоқда.

CАLC компанияси ҳақида

China Aircraft Leasing Group Holdings Limited (CАLC) самолётларнинг оператив лизинги, уларни сотиб олиш ва қайта лизингга бериш ҳамда тизимли молиялаш, шунингдек, паркни режалаштириш, уни янгилаш, ҳаво кемаларни демонтаж қилиш ва эҳтиёт қисмларни сотишдек қўшимча қиймат хизматлари каби анъанавий вазифаларни ўз ичига олади.

Январь ойида Uzbekistan Airways Airbus авиақурилиш компанияси билан A320neo оиласига тегишли 12 та самолёт (саккизта A320neo ва тўртта A321neo) харид қилиш учун шартнома имзолаганди.Янги самолётлар Airbus Airspace салонига эга бўлиб, у йўловчиларга ҳаво транспорти бозорида юқори даражадаги қулайликни тақдим этади.

манба uzairways.com

Uzbekistan Airways kompaniyasi Toshkent xalqaro aeroportida o‘z parki uchun navbatdagi A320neo samolyotini qabul qilib oldi.

Uzbekistan Airways компанияси Тошкент халқаро аэропортида ўз парки учун навбатдаги A320neo самолётини қабул қилиб олди.

large_n6.png

medium_n6.png

small_n6.png

thumbnail_n6.png

n6.png

O‘zbekistonga navbatdagi A320neo samolyoti olib kelindi

Ўзбекистонга навбатдаги A320neo самолёти олиб келинди

Bayram kunlari O‘zbekiston hududi bo‘yicha yog‘ingarchilik kutilmaydi, deb xabar bermoqda “O‘zgidromet”.
Qayd etilishicha, so‘nggi haftada O‘zbekistonda mintaqa uchun avgust oyining oxiriga xos bo‘lmagan ob-havo bo‘ldi. 31-avgust kuni, bayram kunlari arafasida, butun respublika bo‘yicha yomg‘ir to‘xtadi va osmon asta-sekin bulutlardan tozalanmoqda.

1—3-sentabr kunlari O‘zbekistonning barcha hududlari bo‘yicha havo biroz bulutli bo‘ladi, ba’zi joylarda o‘zgarib turadi, yog‘ingarchilik kutilmaydi. Kunduzi 25-30 daraja bo‘lgan juda qulay harorat kuzatiladi. Ertalab sezilarli darajada salqin, harorat 14-17 daraja atrofida bo‘ladi.

Toshkentda 31-avgust va 1—2-sentabr kunlari havo asosan kam bulutli bo‘ladi. 3-sentabrda bulutli ob-havo biroz kuchayadi, yog‘ingarchilik kutilmaydi. Shamol sharqdan 3-8 metr/sekund tezlikda esadi. Harorat kunduzi 26-29 daraja, kechasi 15-17 daraja bo‘ladi.

manba hydromet.uz

Байрам кунлари Ўзбекистон ҳудуди бўйича ёғингарчилик кутилмайди, деб хабар бермоқда “Ўзгидромет”.
Қайд этилишича, сўнгги ҳафтада Ўзбекистонда минтақа учун август ойининг охирига хос бўлмаган об-ҳаво бўлди. 31 август куни, байрам кунлари арафасида, бутун республика бўйича ёмғир тўхтади ва осмон аста-секин булутлардан тозаланмоқда.

1—3 сентябрь кунлари Ўзбекистоннинг барча ҳудудлари бўйича ҳаво бир оз булутли бўлади, баъзи жойларда ўзгариб туради, ёғингарчилик кутилмайди. Кундузи 25-30 даража бўлган жуда қулай ҳарорат кузатилади. Эрталаб сезиларли даражада салқин, ҳарорат 14-17 даража атрофида бўлади.

Тошкентда 31 август ва 1—2 сентябрь кунлари ҳаво асосан кам булутли бўлади. 3 сентябрда булутли об-ҳаво бир оз кучаяди, ёғингарчилик кутилмайди. Шамол шарқдан 3-8 метр/секунд тезликда эсади. Ҳарорат кундузи 26-29 даража, кечаси 15-17 даража бўлади.

манба hydromet.uz

Bayram kunlari O‘zbekiston hududi bo‘yicha yog‘ingarchilik kutilmaydi, deb xabar bermoqda “O‘zgidromet”.

Байрам кунлари Ўзбекистон ҳудуди бўйича ёғингарчилик кутилмайди, деб хабар бермоқда “Ўзгидромет”.

large_n5.png

medium_n5.png

small_n5.png

thumbnail_n5.png

n5.png

O‘zbekistonda bayram kunlari qanday ob-havo bo‘lishi ma’lum qilindi

Ўзбекистонда байрам кунлари қандай об-ҳаво бўлиши маълум қилинди

Joriy yilda Toyota tarixda birinchi marta 10 milliondan ortiq avtomobil ishlab chiqaradi.

Avtomobil ishlab chiqaruvchisi 12 oy davomida 10,2 million dona avtomobil ishlab chiqarishni maqsad qilgan. Ulardan 3,4 million Toyota va Lexus avtomobillari Yaponiyaning o‘zida, yana 6,8 million dona esa xorijda ishlab chiqariladi. Ko‘rsatkichlar o‘tgan yilga nisbatan mos ravishda 30 va 10 foizga oshishi kerak.

Agar reja muvaffaqiyatli amalga oshirilsa, Toyota birinchi marta yiliga 10 million avtomobil ishlab chiqarish chegarasidan o‘tadi. Avvalgi rekord 2019 yilda 9,05 million avtomobil bo‘lgan edi. 2025 yilga kelib Toyota yiliga 11 million avtomobil darajasiga yetishni rejalashtirmoqda.

manba xabar.uz

Жорий йилда Toyota тарихда биринчи марта 10 миллиондан ортиқ автомобил ишлаб чиқаради.

Автомобил ишлаб чиқарувчиси 12 ой давомида 10,2 миллион дона автомобил ишлаб чиқаришни мақсад қилган. Улардан 3,4 миллион Toyota ва Lexus автомобиллари Япониянинг ўзида, яна 6,8 миллион дона эса хорижда ишлаб чиқарилади. Кўрсаткичлар ўтган йилга нисбатан мос равишда 30 ва 10 фоизга ошиши керак.

Агар режа муваффақиятли амалга оширилса, Toyota биринчи марта йилига 10 миллион автомобил ишлаб чиқариш чегарасидан ўтади. Аввалги рекорд 2019 йилда 9,05 миллион автомобил бўлган эди. 2025 йилга келиб Toyota йилига 11 миллион автомобил даражасига етишни режалаштирмоқда.

манба xabar.uz

Joriy yilda Toyota tarixda birinchi marta 10 milliondan ortiq avtomobil ishlab chiqaradi.

Жорий йилда Toyota тарихда биринчи марта 10 миллиондан ортиқ автомобил ишлаб чиқаради.

large_n4.png

medium_n4.png

small_n4.png

thumbnail_n4.png

n4.png

Bunday natija Toyota tarixida kuzatilmagan edi

Бундай натижа Toyota тарихида кузатилмаган эди

Marketing yo`nalishi

Biznes loyihalarini samarali boshqarish

Samarali savdo sirlari

HR va xodimlar boshqaruvi yo`nalishi

Moliyaviy savodxonlik

Xitoyning “Standart xaritalar kartografik xizmati” davlat sayti 2023-yilga mo‘ljallangan yangi, rasman tasdiqlangan geografik xaritalar to‘plamini chiqardi, unda Rossiya hududlarining bir qismi Xitoy tarkibiga kiritilgan, deb yozadi “RBK”.
Gap Amur daryosida joylashgan Bolshoy Ussuriy oroli haqida bormoqda, hudud Rossiya va Xitoy o‘rtasida 2008-yilda tuzilgan shartnoma asosida bo‘lingan. Nashr qilingan xaritada orol mamlakatning eng sharqiy nuqtasi sifatida alohida qayd etilgan.

“Namunaviy xarita Xitoy va dunyoning boshqa mamlakatlari chegaralarini loyihalash bo‘yicha milliy standartlarga muvofiq tuzilgan”, — deyiladi tushuntirish qaydnomasida.
Yangi rasmiy kartalar to‘plami yangiliklar, kitoblar, reklama materiallarida illyustratsiya sifatida foydalanish uchun mo‘ljallangan. Ulardan ma’lumot bazasi xaritasi sifatida ham foydalanish mumkin, deb ta’kidladi xizmat.

Hindistonning Arunachal-Pradesh shtati (Xitoy uni Janubiy Tibet deb ataydi) va 1962-yilgi urush paytida Xitoy tomonidan bosib olingan Ladaxdagi Oqsay Chin chegara hududi ham yangi geografik xaritada Xitoy hududi sifatida joy olgan.

Hindiston Xitoyga “Arunachal-Pradesh Hindistonning ajralmas qismi bo‘lib kelgani va shunday bo‘lib qolishini” bir necha bor ta’kidlagan. Hindiston Tashqi ishlar vazirligi matbuot kotibi Arindam Bagchi Pekinga xarita yuzasidan keskin norozilik bildirdi.

Xaritada, shuningdek, Xitoyning Tayvan oroliga va Janubiy Xitoy dengizining katta qismiga da’vosini ifodalovchi “to‘qqiz shtrixli chiziq” ko‘rsatilgan.

manba daryo.uz

Хитойнинг “Standart хариталар картографик хизмати” давлат сайти 2023 йилга мўлжалланган янги, расман тасдиқланган географик хариталар тўпламини чиқарди, унда Россия ҳудудларининг бир қисми Хитой таркибига киритилган, деб ёзади “РБК”.

Гап Амур дарёсида жойлашган Болшой Уссурий ороли ҳақида бормоқда, ҳудуд Россия ва Хитой ўртасида 2008 йилда тузилган шартнома асосида бўлинган. Нашр қилинган харитада орол мамлакатнинг энг шарқий нуқтаси сифатида алоҳида қайд этилган.

“Намунавий харита Хитой ва дунёнинг бошқа мамлакатлари чегараларини лойиҳалаш бўйича миллий стандартларга мувофиқ тузилган”, — дейилади тушунтириш қайдномасида.
Янги расмий карталар тўплами янгиликлар, китоблар, реклама материалларида иллюстрация сифатида фойдаланиш учун мўлжалланган. Улардан маълумот базаси харитаси сифатида ҳам фойдаланиш мумкин, деб таъкидлади хизмат.

Ҳиндистоннинг Аруначал-Прадеш штати (Хитой уни Жанубий Тибет деб атайди) ва 1962 йилги уруш пайтида Хитой томонидан босиб олинган Ладахдаги Оқсай Чин чегара ҳудуди ҳам янги географик харитада Хитой ҳудуди сифатида жой олган.

Ҳиндистон Хитойга “Аруначал-Прадеш Ҳиндистоннинг ажралмас қисми бўлиб келгани ва шундай бўлиб қолишини” бир неча бор таъкидлаган. Ҳиндистон Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Ариндам Багчи Пекинга харита юзасидан кескин норозилик билдирди.

Харитада, шунингдек, Хитойнинг Тайван оролига ва Жанубий Хитой денгизининг катта қисмига даъвосини ифодаловчи “тўққиз штрихли чизиқ” кўрсатилган.

манба daryo.uz

Xitoyning “Standart xaritalar kartografik xizmati” davlat sayti 2023-yilga mo‘ljallangan yangi, rasman tasdiqlangan geografik xaritalar to‘plamini chiqardi, unda Rossiya hududlarining bir qismi Xitoy tarkibiga kiritilgan, deb yozadi “RBK”.

Хитойнинг “Standart хариталар картографик хизмати” давлат сайти 2023 йилга мўлжалланган янги, расман тасдиқланган географик хариталар тўпламини чиқарди, унда Россия ҳудудларининг бир қисми Хитой таркибига киритилган, деб ёзади “РБК”.

large_n3.png

medium_n3.png

small_n3.png

thumbnail_n3.png

n3.png

Xitoy mamlakatning yangi xaritasini tasdiqladi: unga Rossiya va Hindiston bilan bahsli hududlar ham kiritilgan

Хитой мамлакатнинг янги харитасини тасдиқлади: унга Россия ва Ҳиндистон билан баҳсли ҳудудлар ҳам киритилган

Qirg‘iziston Madaniyat vazirligi mamlakatda TikTok’ni bloklashga qaror qildi. Bunga “TikTok ijtimoiy tarmog‘ining bolalar aqliy rivojlanishi va sog‘lig‘iga salbiy ta’siri haqidagi xavotirlar” sabab bo‘lgan.
Qayd etilishicha, ijtimoiy tarmoqning bolalarga zarari haqida nodavlat notijorat tashkilotlari tomonidan ko‘plab murojaatlar kelib tushgan. Xavotirlarga ko‘ra, TikTok “o‘z foydalanuvchilarini qisqa roliklarning virtual olamiga tortadi, ularni ko‘rgandan so‘ng o‘smirlar ma’lum videolarni takrorlashga urinadi, ularning ba’zilari hayot uchun xavfli”.

“Ko‘plab murojaatlarni inobatga olgan holda va o‘tkazilgan monitoring asosida Madaniyat, axborot, sport va yoshlar siyosati vazirligi Qirg‘iziston respublikasi hududida TikTok servisini to‘xtatishga qaror qildi”, — deyiladi vazirlik xabarida.
Qaror keyingi ijro uchun Raqamli rivojlanish vazirligiga yuboriladi.

Avval Qozog‘iston deputatlari o‘smirlarga TikTok’dan foydalanishni taqiqlash taklifi bilan chiqqan edi.

manba 24.kg

Қирғизистон Маданият вазирлиги мамлакатда TikTok’ни блоклашга қарор қилди. Бунга “TikTok ижтимоий тармоғининг болалар ақлий ривожланиши ва соғлиғига салбий таъсири ҳақидаги хавотирлар” сабаб бўлган.
Қайд этилишича, ижтимоий тармоқнинг болаларга зарари ҳақида нодавлат нотижорат ташкилотлари томонидан кўплаб мурожаатлар келиб тушган. Хавотирларга кўра, TikTok “ўз фойдаланувчиларини қисқа роликларнинг виртуал оламига тортади, уларни кўргандан сўнг ўсмирлар маълум видеоларни такрорлашга уринади, уларнинг баъзилари ҳаёт учун хавфли”.

“Кўплаб мурожаатларни инобатга олган ҳолда ва ўтказилган мониторинг асосида Маданият, ахборот, спорт ва ёшлар сиёсати вазирлиги Қирғизистон республикаси ҳудудида TikTok сервисини тўхтатишга қарор қилди”, — дейилади вазирлик хабарида.
Қарор кейинги ижро учун Рақамли ривожланиш вазирлигига юборилади.

Аввал Қозоғистон депутатлари ўсмирларга TikTok’дан фойдаланишни тақиқлаш таклифи билан чиққан эди.

манба 24.kg

Qirg‘iziston Madaniyat vazirligi mamlakatda TikTok’ni bloklashga qaror qildi.

Қирғизистон Маданият вазирлиги мамлакатда TikTok’ни блоклашга қарор қилди.

large_n2.png

medium_n2.png

small_n2.png

thumbnail_n2.png

n2.png

Qirg‘izistonda TikTok’ni bloklashga qaror qilindi

Қирғизистонда TikTok’ни блоклашга қарор қилинди

Oydagi muvaffaqiyatli missiyadan so‘ng Hindiston Quyoshga o‘zining birinchi kosmik kemasini jo‘natmoqchi.

Hindiston kosmik tadqiqotlar tashkiloti (ISRO) 2-sentabr kuni Aditya-L1 avtomatik stansiyasini ishga tushirishga tayyorlanayotganini ma’lum qildi.

“Kosmik kema Yerdan taxminan 1,5 million km uzoqlikda joylashgan Quyosh-Yer tizimining Lagranj 1 nuqtasi  (L1) atrofidagi galo orbitasiga chiqariladi. L1 nuqtasi atrofidagi galo orbitada joylashgan sun’iy yo‘ldosh hech qanday to‘siqlarsiz Quyoshni doimiy ravishda kuzatish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bu real vaqt rejimida quyosh faolligini va uning kosmik ob-havoga ta’sirini kuzatishni ta’minlaydi”, — deyiladi tashkilot bayonotida.

23-avgust kuni Hindistonning Chandrayaan-3 stansiyasining qo‘nish moduli Oy yuzasiga muvaffaqiyatli qo‘ndi. Ertasi kuni, 24-avgust kuni stansiya bortiga yetkazilgan Pragyan lunoxodi birinchi marta Oy yuzasida sayohat qildi. Hindiston Oyning janubiy qutbiga “yumshoq qo‘nish”ni amalga oshirgan birinchi davlat bo‘ldi. Shundan so‘ng 23-avgust Hindistonda “Milliy koinot” kuni deb e’lon qilindi.

manba kommersant.ru

Ойдаги муваффақиятли миссиядан сўнг Ҳиндистон Қуёшга ўзининг биринчи космик кемасини жўнатмоқчи.

Ҳиндистон космик тадқиқотлар ташкилоти (ISRO) 2 сентябрь куни Адитя-Л1 автоматик станциясини ишга туширишга тайёрланаётганини маълум қилди.

“Космик кема Ердан тахминан 1,5 миллион км узоқликда жойлашган Қуёш-Ер тизимининг Лагранж 1 нуқтаси  (L1) атрофидаги гало орбитасига чиқарилади. L1 нуқтаси атрофидаги гало орбитада жойлашган сунъий йўлдош ҳеч қандай тўсиқларсиз Қуёшни доимий равишда кузатиш имкониятига эга бўлади. Бу реал вақт режимида қуёш фаоллигини ва унинг космик об-ҳавога таъсирини кузатишни таъминлайди”, — дейилади ташкилот баёнотида.

23 август куни Ҳиндистоннинг Чандраяан-3 станциясининг қўниш модули Ой юзасига муваффақиятли қўнди. Эртаси куни, 24 август куни станция бортига етказилган Прагян луноходи биринчи марта Ой юзасида саёҳат қилди. Ҳиндистон Ойнинг жанубий қутбига “юмшоқ қўниш”ни амалга оширган биринчи давлат бўлди. Шундан сўнг 23 август Ҳиндистонда “Миллий коинот” куни деб эълон қилинди.

манба kommersant.ru

Oydagi muvaffaqiyatli missiyadan so‘ng Hindiston Quyoshga o‘zining birinchi kosmik kemasini jo‘natmoqchi.

Ойдаги муваффақиятли миссиядан сўнг Ҳиндистон Қуёшга ўзининг биринчи космик кемасини жўнатмоқчи.

large_n1.png

medium_n1.png

small_n1.png

thumbnail_n1.png

n1.png

Hindiston quyoshni o'rganish uchun kosmik kema uchiradi

Ҳиндистон қуёшни ўрганиш учун космик кема учиради

Shavkat Mirziyoyev Toshkent shahridagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishmoqda. Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi.
Davlat rahbarining 2022-yil 27-apreldagi bojxona maʼmuriyatchiligini yanada takomillashtirishga doir farmonida sohani raqamli transformatsiya qilish, xizmatlar sifati va tezkorligini oshirish chora-tadbirlari belgilangan edi. Jumladan, shu maqsadda Davlat bojxona qo‘mitasida Bojxona rasmiylashtiruvi markazi barpo etildi.

Prezident ushbu majmuani borib ko‘rdi. Bu yerda Ma’lumotlarni qayta ishlash markazi, Masofaviy elektron deklaratsiyalash posti, Call-markaz, Targetlash va xavflarni boshqarish bo‘limlari tashkil etilgan. Axborot tizimi xorijiy davlatlar, mamlakatimiz vazirlik va idoralari, tashqi iqtisodiy faoliyat vakillari, aviakompaniyalar maʼlumotlari bilan integratsiya qilingan. Ishni tashkil etishda tadbirkorlarning takliflari ham inobatga olingan.

Maʼlumotlarni qayta ishlash markazi amaldagi zaxiraga nisbatan o‘n barobar katta hajmli zamonaviy serverlar, kompyuter va boshqa zarur uskunalar bilan jihozlangan. Bu aloqa kanallari tezligini 5 barobarga oshirish va rasmiylashtiruv vaqtini 2 barobarga qisqartirishni taʼminlaydi. Butun tizim kiberhujumlardan himoyalangan.
Masofaviy elektron deklaratsiyalash postida dastlabki bosqichda Toshkent shahri tadbirkorlari masofadan turib yuboradigan bojxona yuk deklaratsiyalarini tezkorlik bilan rasmiylashtirish yo‘lga qo‘yildi. Keyinchalik bu bilan respublikadagi barcha rasmiylashtiruv jarayonlarini qamrab olish rejalashtirilgan.

Call-markazda bojxona organlarining 11-08 ishonch telefoni hamda qo‘mita veb-sayti orqali kelib tushayotgan murojaatlarga javob beriladi. Targetlash va xavflarni boshqarish bo‘limi Jahon bojxona tashkiloti bilan hamkorlikda, rivojlangan davlatlar tajribasi asosida ochilgan. Bu yerda tezkor tuzilmalar tomonidan bojxonaning 50 ta, Jahon bojxona tashkilotining 3 ta axborot dasturi, 30 dan ortiq idoralar va xorijiy bojxonalarning maʼlumotlari tahlil qilinib, xavf-xatarlar baholanadi va barcha bojxona postlari faoliyati masofadan boshqariladi.

Markaziy bojxona laboratoriyasi ham ekspertiza jarayonlarini qisqartirish va aniqligini oshirishga qaratilgan ilg‘or uskunalar bilan jihozlandi. Umuman, prezident farmoni asosida soha raqamlashtirilishi natijasida bojxona rasmiylashtiruvi vaqti o‘rtacha 2 barobarga qisqardi. Masalan, shu vaqt eksport yo‘nalishida 2017-yilda 5 soat 42 daqiqa bo‘lgan bo‘lsa, 2023-yilda 30 daqiqani tashkil etmoqda.

Import tovarlarining 80 foizi va eksport tovarlarining 89 foizi soddalashtirilgan tartibda rasmiylashtirilmoqda. Bojxona yuk deklaratsiyalarini sun’iy intellekt yordamida avtomatik rasmiylashtirish hajmi ham oshirilmoqda.

Import tarkibining tahlili asosida mahalliy tadbirkorlarga taklif berish, bojxona hududida qayta ishlashni kengaytirish bo‘yicha ko‘rsatmalar berildi. Xodimlarning moddiy-ijtimoiy sharoitlarini yaxshilab, tizimni korrupsiyadan xoli sohaga aylantirish vazifasi qo‘yildi.

manba prezident.uz

Шавкат Мирзиёев Тошкент шаҳридаги бунёдкорлик ишлари билан танишмоқда. Бу ҳақда Президент матбуот хизмати хабар берди.

Давлат раҳбарининг 2022 йил 27 апрелдаги божхона маъмуриятчилигини янада такомиллаштиришга доир фармонида соҳани рақамли трансформация қилиш, хизматлар сифати ва тезкорлигини ошириш чора-тадбирлари белгиланган эди. Жумладан, шу мақсадда Давлат божхона қўмитасида Божхона расмийлаштируви маркази барпо этилди.
Президент ушбу мажмуани бориб кўрди. Бу ерда Маълумотларни қайта ишлаш маркази, Масофавий электрон декларациялаш пости, Call-марказ, Таргетлаш ва хавфларни бошқариш бўлимлари ташкил этилган. Ахборот тизими хорижий давлатлар, мамлакатимиз вазирлик ва идоралари, ташқи иқтисодий фаолият вакиллари, авиакомпаниялар маълумотлари билан интеграция қилинган. Ишни ташкил этишда тадбиркорларнинг таклифлари ҳам инобатга олинган.

Маълумотларни қайта ишлаш маркази амалдаги захирага нисбатан ўн баробар катта ҳажмли замонавий серверлар, компьютер ва бошқа зарур ускуналар билан жиҳозланган. Бу алоқа каналлари тезлигини 5 баробарга ошириш ва расмийлаштирув вақтини 2 баробарга қисқартиришни таъминлайди. Бутун тизим киберҳужумлардан ҳимояланган.

Масофавий электрон декларациялаш постида дастлабки босқичда Тошкент шаҳри тадбиркорлари масофадан туриб юборадиган божхона юк декларацияларини тезкорлик билан расмийлаштириш йўлга қўйилди. Кейинчалик бу билан республикадаги барча расмийлаштирув жараёнларини қамраб олиш режалаштирилган.

Call-марказда божхона органларининг 11-08 ишонч телефони ҳамда қўмита веб-сайти орқали келиб тушаётган мурожаатларга жавоб берилади. Таргетлаш ва хавфларни бошқариш бўлими Жаҳон божхона ташкилоти билан ҳамкорликда, ривожланган давлатлар тажрибаси асосида очилган. Бу ерда тезкор тузилмалар томонидан божхонанинг 50 та, Жаҳон божхона ташкилотининг 3 та ахборот дастури, 30 дан ортиқ идоралар ва хорижий божхоналарнинг маълумотлари таҳлил қилиниб, хавф-хатарлар баҳоланади ва барча божхона постлари фаолияти масофадан бошқарилади.

Марказий божхона лабораторияси ҳам экспертиза жараёнларини қисқартириш ва аниқлигини оширишга қаратилган илғор ускуналар билан жиҳозланди. Умуман, президент фармони асосида соҳа рақамлаштирилиши натижасида божхона расмийлаштируви вақти ўртача 2 баробарга қисқарди. Масалан, шу вақт экспорт йўналишида 2017 йилда 5 соат 42 дақиқа бўлган бўлса, 2023 йилда 30 дақиқани ташкил этмоқда.

Импорт товарларининг 80 фоизи ва экспорт товарларининг 89 фоизи соддалаштирилган тартибда расмийлаштирилмоқда. Божхона юк декларацияларини сунъий интеллект ёрдамида автоматик расмийлаштириш ҳажми ҳам оширилмоқда.

Импорт таркибининг таҳлили асосида маҳаллий тадбиркорларга таклиф бериш, божхона ҳудудида қайта ишлашни кенгайтириш бўйича кўрсатмалар берилди. Ходимларнинг моддий-ижтимоий шароитларини яхшилаб, тизимни коррупциядан холи соҳага айлантириш вазифаси қўйилди.

манба prezident.uz

Shavkat Mirziyoyev Toshkent shahridagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishmoqda.

Шавкат Мирзиёев Тошкент шаҳридаги бунёдкорлик ишлари билан танишмоқда.

Toshkentda Bojxona rasmiylashtiruvi markazi ishga tushdi

Тошкентда Божхона расмийлаштируви маркази ишга тушди

O‘zbekistonning qaysi hududlarida iste’molchilar ko‘proq keshbekka ega bo‘lgani ma’lum qilindi.
Aniqlanishicha, iyul oyi uchun to‘langan keshbek summasi 102,6 milliard so‘mga yetdi. 25-avgustda 1,6 milliondan ortiq iste’molchiga 86,4 milliard so‘m, 28-avgustda 1,7 milliondan ortiq iste’molchiga yana 16,2 milliard so‘m keshbek to‘lab berildi.

To‘langan keshbeklarning eng katta qismi quyidagi hududlarga to‘g‘ri kelmoqda:

Toshkent shahar — 40,7 milliard so‘m;
Toshkent viloyati — 12,7 milliard so‘m;
Samarqand viloyati — 8,8 milliard so‘m;
Farg‘ona viloyati — 6,1 milliard so‘m;
Qashqadaryo viloyati — 4,9 milliard so‘m.
Ushbu iste’molchilar keshbek summalarini bank kartalariga o‘tkazib olishi mumkin. Bugun, 29-avgust kuni yana 13 milliard so‘mdan ortiq keshbek to‘lab beriladi.

manba soliqnews.uz

Ўзбекистоннинг қайси ҳудудларида истеъмолчилар кўпроқ кешбэкка эга бўлгани маълум қилинди.
Аниқланишича, июль ойи учун тўланган кешбэк суммаси 102,6 миллиард сўмга етди. 25 августда 1,6 миллиондан ортиқ истеъмолчига 86,4 миллиард сўм, 28 августда 1,7 миллиондан ортиқ истеъмолчига яна 16,2 миллиард сўм кешбэк тўлаб берилди.

Тўланган кешбэкларнинг энг катта қисми қуйидаги ҳудудларга тўғри келмоқда:

Тошкент шаҳар — 40,7 миллиард сўм;
Тошкент вилояти — 12,7 миллиард сўм;
Самарқанд вилояти — 8,8 миллиард сўм;
Фарғона вилояти — 6,1 миллиард сўм;
Қашқадарё вилояти — 4,9 миллиард сўм.
Ушбу истеъмолчилар кешбэк суммаларини банк карталарига ўтказиб олиши мумкин. Бугун, 29 август куни яна 13 миллиард сўмдан ортиқ кешбэк тўлаб берилади.

манба soliqnews.uz

O‘zbekistonning qaysi hududlarida iste’molchilar ko‘proq keshbekka ega bo‘lgani ma’lum qilindi.

Ўзбекистоннинг қайси ҳудудларида истеъмолчилар кўпроқ кешбэкка эга бўлгани маълум қилинди.

O‘zbekistonning qaysi hududlarida iste’molchilar ko‘proq keshbekka ega bo‘ldi?

Ўзбекистоннинг қайси ҳудудларида истеъмолчилар кўпроқ кешбэкка эга бўлди?

O‘zbekiston aholisi Mustaqillik bayramida ketma-ket 3 kun dam oladi. Oylik to‘lanadigan kun bayramga to‘g‘ri kelib qolganda maosh qachon to‘lanishi haqida ma’lumot berildi.
Unga ko‘ra, oylik (ish haqi) to‘lanadigan kun dam olish kuniga yoki ishlanmaydigan bayram kuniga to‘g‘ri kelib qolganda ish haqi ushbu kunlar arafasida to‘lanadi, ya’ni 1-sentabrdan oldin to‘lanishi kerak. Oylik olish vaqti kechiktirilsa, kechiktirilgan har bir kun uchun Markaziy bank qayta moliyalash stavkasining 10 foizi miqdorida kompensatsiya to‘lanishi kerak. Markaziy bank stavkasi 14 foiz, shundan kelib chiqadigan bo‘lsak oylikka nisbatan 1,4 foizda kompensatsiya berilishi kerak.

Shuningdek, bayramdan oldingi kunda xodimlar kamida 1 soat oldin ishdan ketishi mumkin. Ishlanmaydigan bayram kunlari arafasida har kunlik ishning (smenaning) davomiyligi barcha xodimlar uchun kamida bir soatga qisqartiriladi.

Agar ishni qisqartirish imkoni bo‘lmasa (masalan, uzluksiz ishlaydigan tashkilotlarda va ayrim turdagi ishlarda) ortiqcha ishlaganlik uchun xodimga qo‘shimcha dam olish vaqti beriladi yoki o‘sha vaqt uchun 2 hissa haq to‘lanadi.

manba daryo.uz

Ўзбекистон аҳолиси Мустақиллик байрамида кетма-кет 3 кун дам олади. Ойлик тўланадиган кун байрамга тўғри келиб қолганда маош қачон тўланиши ҳақида маълумот берилди.
Унга кўра, ойлик (иш ҳақи) тўланадиган кун дам олиш кунига ёки ишланмайдиган байрам кунига тўғри келиб қолганда иш ҳақи ушбу кунлар арафасида тўланади, яъни 1 сентябрдан олдин тўланиши керак. Ойлик олиш вақти кечиктирилса, кечиктирилган ҳар бир кун учун Марказий банк қайта молиялаш ставкасининг 10 фоизи миқдорида компенсация тўланиши керак. Марказий банк ставкаси 14 фоиз, шундан келиб чиқадиган бўлсак ойликка нисбатан 1,4 фоизда компенсация берилиши керак.

Шунингдек, байрамдан олдинги кунда ходимлар камида 1 соат олдин ишдан кетиши мумкин. Ишланмайдиган байрам кунлари арафасида ҳар кунлик ишнинг (сменанинг) давомийлиги барча ходимлар учун камида бир соатга қисқартирилади.

Агар ишни қисқартириш имкони бўлмаса (масалан, узлуксиз ишлайдиган ташкилотларда ва айрим турдаги ишларда) ортиқча ишлаганлик учун ходимга қўшимча дам олиш вақти берилади ёки ўша вақт учун 2 ҳисса ҳақ тўланади.

манба daryo.uz

O‘zbekiston aholisi Mustaqillik bayramida ketma-ket 3 kun dam oladi.

Ўзбекистон аҳолиси Мустақиллик байрамида кетма-кет 3 кун дам олади.

Энг машҳур

Сиз интернетда қайси йўналиш бўйича онлайн курсларда таҳсил олишни хоҳлаган бўлардингиз?